του Αθανάσιου Παπακωνσταντίνου
Οικονομολόγος Λογιστής –Φοροτεχνικός Α’ Τάξης Μsc Φορολογικού Δικαίου Ο.Π.Α
Δημιουργήθηκε 15 Οκτωβρίου 2018

1.Εισαγωγή

Η παγκοσμιοποίηση των συναλλαγών σε συνδυασμό με τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές έχει οδηγήσει αρκετές επιχειρήσεις αλλά και φυσικά πρόσωπα στην μεταφορά κερδών και κεφαλαίων σε φορολογικούς παραδείσους με ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα με σκοπό να αποφύγουν την καταβολή φόρων , όλη αυτή η διαδικασία έχει θορυβήσει τις αρχές οι οποίες προσπαθούν να πάρουν μια σειρά μέτρων όπως την τεκμηρίωση ενδοομιλικών συναλλαγών και την θέσπιση λίστας με τα μη συνεργάσιμα αλλά και τα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς , προκειμένου να περιορίσουν το φαινόμενο το οποίο έχει επιπτώσεις στα έσοδα των κρατών.  

2.Ορισμός

Με το άρθρο 65 Ν.4172/2013 ως Μη συνεργάσιμα κράτη νοούνται εκείνα τα κράτη τα οποία δεν έχουν συνάψει συμβάσεις ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών με την Ελλάδα. Ενώ κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς θεωρούνται εκείνα τα κράτη στα οποία ο φορολογικός συντελεστής είναι ίσος ή κατώτερος από το 50% του συντελεστή φορολογίας νομικών προσώπων στην χώρα μας.

3.Καθορισμός Λίστας Κρατών

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού Οικονομικών (ΠΟΛ.1024/2018.ΦΕΚ Β’ 542/16.2.2018) καθορίστηκαν τα μη συνεργάσιμα κράτη με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 65 του Ν.4172/2013 για το φορολογικό έτος 2017.

Για το φορολογικό έτος 2017 τα κράτη είναι τα ακόλουθα:

1

Αγία Λουκία

St. Lucia έως 28/02/2017

2

Αντίγκουα και Μπαρμπούντα

Antigua and Barbuda

3

Βανουάτου

Vanuatu

4

Γουατεμάλα

Guatemala έως 30/09/2017

5

Γρενάδα

Grenada

6

Λιβερία

Liberia

7

Λίβανος

Lebanon έως 31/08/2017

8

Μαλαισία

Malaysia έως 30/04/2017

9

Μπαχάμες

Bahamas

10

Μπαχρέιν

Bahrain

11

Μπρουνέι

Brunei

12

Μονακό

Monaco έως 31/03/2017

13

Νήσοι Κούκ

Cook Islands έως 31/08/2017

14

Νήσοι Μάρσαλ

Marhsall Islands έως 31/03/2017

15

Ντομίνικα

Dominica

16

Παναμάς

Panama έως 30/06/2017

17

Παρθένοι Νήσοι ΗΠΑ

US Virgin Islands

18

ΠΓΔΜ

FYROM

19

Φιλιππίνες

Philippines

20

Χόνγκ Κόνγκ

Hong Kong

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού οικονομικών   (ΠΟΛ.1173/2017 ΦΕΚ Β’ 4049 20.11.2017) καθορίστηκαν τα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς με βάση τις διατάξεις των παραγράφων   6 & 7 του άρθρου 65 του Ν.4172/2013 για τα φορολογικά έτη 2016 & 2017.

Για το φορολογικό έτος 2016 τα κράτη είναι τα ακόλουθα:

1

Άγιος Ευστάθιος

St Eustatius

2

Άγιος Μαρίνος

San Marino

3

Αλβανία

Albania

4

Ανδόρα

Andorra

5

Ανγκουίλα

Anguilla

6

Βανουάτου

Vanuatu

7

Βερμούδες

Bermuda

8

Βοσνία -Ερζεγοβίνη

Bosnia-Herzegovina

9

Βουλγαρία

Bulgaria

10

Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι

British Virgin Islands

11

Γιβραλτάρ

Gibraltar

12

Γκέρνσεϋ

Guernsey

13

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

United Arab Emirates

14

Ιορδανία

Hashemite Kingdom of Jordan

15

Ιρλανδία

Ireland

16

Κατάρ

Qatar

17

Κόσσοβο

Kosovo

18

Κύπρος

Cyprus

19

Λίχτενσταϊν

Liechtenstein

20

Μακάο

Macau

21

Μαλδίβες

Republic of Maldives

22

Μαυροβούνιο

Montenegro

23

Μολδαβία

Republic of Moldova

24

Μονακό

Monaco

25

Μονσεράτ

Montserrat

26

Μπαχάμες

the Bahamas

27

Μπαχρέϊν

Bahrain

28

Μπελίζ

Belize

29

Μποναίρ

Bonaire

30

Ναουρού

Nauru

31

Νήσοι Κέϋμαν

Cayman Islands

32

Νήσοι Μάρσαλ

Marshall Islands

33

Νήσοι Τέρκς και Κάϊκος

Turks and Caicos

34

Νήσος του Μάν

Isle of Man

35

Ουζμπεκιστάν

Uzbekistan

36

Ομάν

Oman

37

Παραγουάη

Paraguay

38

ΠΓΔΜ

FYROM

39

Σαουδική Αραβία

Saudi Arabia

40

Σεϋχέλλες

Seychelles

41

Σρι - Λάνκα

Sri Lanka

42

Τζέρσεϋ

Jersey

Για το φορολογικό έτος 2017 τα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς είναι τα ίδια με το 2016 με την διαφορά ότι το 2017 έχουμε την προσθήκη της Ουγγαρίας.

3.Προυποθέσεις Αναγνώρισης Δαπανών

Τα νομικά και φυσικά πρόσωπα στα πλαίσια των επιχειρηματικών συναλλαγών πραγματοποιούν δαπάνες με οντότητες οι οποίες είναι εγκατεστημένες σε χώρες μη συνεργάσιμες αλλά και χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Σύμφωνα με την φορολογία εισοδήματος και συγκεκριμένα με το (άρθρο 23 του Ν.4172/2013) δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικά η νομικά πρόσωπα η νομικές οντότητες που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη μη συνεργάσιμα η κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 Ν.4172/2013.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι δαπάνες που καταβάλλονται σε φορολογικό κάτοικο κράτους - μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ.(Νορβηγία Ισλανδία) το οποίο χαρακτηρίζεται με βάση τις ίδιες διατάξεις ως κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς και με το οποίο υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους - μέλους, κατ' αρχήν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, εφόσον πληρούνται οι γενικές προϋποθέσεις του άρθρου 22 του ν.4172/2013 για την εκπεσιμότητα των δαπανών.

 Ως νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών νοούνται οι διατάξεις του άρθρου του σχετικού με την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών των Συμβάσεων για την αποφυγή της Διπλής Φορολογίας του Εισοδήματος (ΣΑΔΦ) σε ισχύ των διατάξεων της Συμφωνίας Ανταλλαγής Πληροφοριών σχετικά με φορολογικά θέματα μεταξύ Ελλάδας - Γκέρνσεϋ (ν.4240/2014, ΦΕΚ Α' 47), των διατάξεων της Κοινής Σύμβασης Συμβουλίου της Ευρώπης - ΟΟΣΑ για την αμοιβαία διοικητική συνδρομή σε φορολογικά θέματα (ν.4153/2013, ΦΕΚ Α' 116), και τέλος των διατάξεων της Οδηγίας 2011/16/ΕΕ (ν.4170/2013, ΦΕΚ Α' 163) όπως έχει τροποποιηθεί με τον ν.4378/2016 (ΦΕΚ Α' 55) και ισχύει

Παράδειγμα: Ελληνική εταιρεία εισάγει εμπορεύματα από το Χόνγκ-Κόνγκ και κατά την μεταφορά χρησιμοποίει μεταφορικές εταιρείες με έδρα το Χονγκ-Κονγκ όπως έχουμε αναφέρει το Χονγκ-Κονγκ ανήκει στα Μη Συνεργάσιμα κράτη.

Σε μελλοντικό φορολογικό έλεγχο η συγκεκριμένη επιχείρηση θα πρέπει να αποδείξει ότι οι αυτές οι αγορές αλλά και οι δαπάνες που διενεργήθηκαν αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ,ή κεφαλαίων με σκοπό την φοροαποφυγή ή την φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με την (ΠΟΛ.1197/2016 22.12.2016) θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη εκείνα τα στοιχεία από τα οποία να αποδεικνύεται ότι οι αυτές οι συναλλαγές είναι πραγματικές και ότι έχουν αποφέρει οικονομικό όφελος στην ελεγχόμενη επιχείρηση όπως:

Όσον αφορά στο θέμα των πραγματικών συναλλαγών που αποφέρει μια συναλλαγή με εταιρεία της αλλοδαπής, αυτό μπορεί να εκτιμηθεί εάν εξετασθούν ενδεικτικά τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Ύπαρξη εμπορικής συμφωνίας ή σύμβασης έργου με την αλλοδαπή εταιρεία, που να ορίζει τους όρους της συναλλαγής (αντικείμενο, διάρκεια, τίμημα, τρόπους πληρωμής και υποχρεώσεις των μελών) η οποία να έχει καταχωρηθεί στην τριμηνιαία κατάσταση Συμφωνητικών του Ν.1882/1990, η καταβολή του τιμήματος αγοράς σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου με επισύναψη τιμολογίων και τραπεζικών εμβασμάτων, η απόδειξη της μεταφοράς και λήψης των αγαθών με μια σειρά εγγράφων όπως: CMR, φορτωτικές, τελωνειακά έγγραφα από τα οποία να προκύπτει ή είσοδος των αγαθών στην χώρα, ή εάν πρόκειται για παροχή υπηρεσίας με πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής του έργου.

β) Η αλλοδαπή εταιρεία να πραγματοποιεί ουσιαστική επιχειρηματική δραστηριότητα στην οποία είναι εγκατεστημένη όπως να έχει φυσική υπόσταση στην χώρα εγκατάστασης ,να απασχολεί προσωπικό, να έχει έγκυρο ΑΦΜ η VAT Number.Επίσης δημοσιευμένοι ισολογισμοί οι οποίοι εάν είναι δυνατόν να είναι ελεγμένοι και από Ορκωτούς Ελεγκτές αλλά και επιμέρους στοιχεία σχετικά με την οργάνωση της , επίσης να φορολογείται στην αλλοδαπή χώρα στην οποία έχει την έδρα της και όχι απλώς να είναι φορολογικός κάτοικος της χώρας αυτής.

γ) Η δαπάνη να πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 22 του ν.4172/2013 και να μην αποτελεί μη εκπιπτόμενη επιχειρηματική δαπάνη με βάση τις διατάξεις του άρθρου 23 του ίδιου νόμου.

Επίσης θα πρέπει σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι τα ανωτέρω στοιχεία είναι ενδεικτικά και όχι περιοριστικά και συνεπώς ο φορολογικός έλεγχος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη οποιαδήποτε άλλα στοιχεία προσκομίζει ο φορολογούμενος (π.χ εμπορική αλληλογραφία μέσω email ,packing List) και τα οποία κρίνονται ικανά να υποστηρίξουν ότι οι υπό εξέταση συναλλαγές είναι πραγματικές και συνήθεις και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την μεταφορά κερδών ,εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό την φοροαποφυγή ή την φοροδιαφυγή.

Όσον αφορά στο θέμα του πραγματικού οικονομικού οφέλους που αποφέρει μια συναλλαγή με εταιρεία της αλλοδαπής, αυτό μπορεί να εκτιμηθεί εάν εξετασθούν ενδεικτικά τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Οι τιμές αγοράς προϊόντων ή υπηρεσιών ,όπως αυτές προκύπτουν από συγκεκριμένη οικονομική ανάλυση για ομοειδή προϊόντα άλλων επιχειρήσεων ,φορολογικών κατοίκων σε συνεργάσιμα κράτη ή κράτη που δεν υπόκεινται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Αν η τιμή των αγοραζόμενων αγαθών ή υπηρεσιών συμπεριλαμβανόμενων και των εξόδων μεταφοράς, ασφάλειας και αποθήκευσης είναι κατώτερη από τις τιμές των αγαθών ή των υπηρεσιών που παρέχονται από επιχειρήσεις συνεργάσιμων κρατών ,τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι επιτυγχάνεται οικονομικό όφελος για την ημεδαπή επιχείρηση.

β) Αγορά προϊόντων ή πρώτων υλών από μη συνεργάσιμα κράτη (Χονγκ-Κόνγκ) ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς λόγω μη παραγωγής τους σε χώρα που θεωρείται συνεργάσιμη ή χωρίς προνομιακό φορολογικό καθεστώς.

γ) Εάν η τιμή αγοράς προϊόντος (Κακάο) είναι ίδια με την τιμή κλεισίματος σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά τότε η δαπάνη αγοράς του πρέπει να αναγνωρίζεται προς έκπτωση ,έστω και εάν πραγματοποιείται από επιχείρηση με έδρα σε μη συνεργάσιμο ή με προνομιακό φορολογικό καθεστώς κράτος ,αφού στην συγκεκριμένη περίπτωση ή αγορά από το υπόψη κράτος δεν θεωρείται υπερτιμολόγηση.

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι δαπάνες αγοράς αγαθών, λήψης υπηρεσιών, κ.λπ. από εταιρείες με έδρα σε μη συνεργάσιμο ή με προνομιακό φορολογικό καθεστώς κράτος δεν εμπίπτουν στις προαναφερθείσες διατάξεις, όταν καταβάλλονται σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις τους στην αλλοδαπή, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται η τήρηση ειδικών φακέλων, προκειμένου για την τεκμηρίωση των τιμών των ενδοομιλικών συναλλαγών (άρθρο 21 του ν.4174/2013).

4.Σύνοψη

Παράλληλα θα πρέπει να τονίσουμε ότι με την δημοσιοποίηση τις λίστας με τα μη συνεργάσιμα κράτη αλλά και τα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς η φορολογική διοίκηση προσπαθεί να βάλει έναν φραγμό στις συναλλαγές με οικονομικές οντότητες που έχουν την έδρα τους σε αυτά τα κράτη με σκοπό να περιορίσει την φοροδιαφυγή και την απόκρυψη φορολογητέας ύλης. Βέβαια θα πρέπει να γίνουν αρκετά βήματα ακόμα από τον ΟΟΣΑ αλλά και την ΕΕ με σκοπό να καθιερωθεί ένα πλαίσιο κανόνων ,αρχών και αξιών τα οποία θα προάγουν την διαφάνεια, την νομιμότητα στις συναλλαγές και την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης μεταξύ πολιτών και επιχειρήσεων.

 

0
0
0
s2smodern